خواص درمانی یاقوت کبود + معروفترین سنگ‌های یاقوت کبود در جهان
کانی کوراندوم انواع مختلفی دارد که یکی از معروفترین و شناخته‌شده‌ترین آن‌ها یاقوت کبود است. این گوهرها در دسته سنگ‌های آذرین قرار دارند و از نظر آزمایشگاه گوهرشناسی نوعی آلومین هستند. درواقع فرمول شیمیایی این مواد Al2O3 است. زمانی که در ترکیب اکسید آلومینیوم، عناصر دیگری مانند تیتانیوم، منگنز، آهن و کروم به‌عنوان ناخالصی‌ها جای بگیرند، در رنگ بلورها تغییر ایجاد می‌کنند. به همین دلیل است که شما می‌توانید در طبیعت انواع رنگی کانی کوراندوم را مشاهده کنید.
اگر در ترکیب شیمیایی این گوهر، عناصر تیتانیوم و آهن حتی به مقدار کم وجود داشته باشند، رنگ آبی زیبایی را در کریستال‌ها به وجود می‌آورند. به دلیل اینکه رنگ این سنگ آبی تیره مایل به بنفش است و مانند کبودی به نظر می‌آید، در بین افراد با نام یاقوت کبود یا سفایر (Sapphire) شناخته می‌شود. البته خوب است بدانید که سفایر در قرون وسطی به سنگ لاجورد گفته می‌شد. گوهرشناسان بعد از سال 1800 میلادی به ترکیب این گوهر به‌طور علمی دست یافتد و متوجه شدند که نوعی کوراندوم است.
این گوهر از نظر میزان سختی پس از الماس، در رتبه دوم قرار دارد و نمره آن 9 موس است. ساختار آن به شکل کریستال‌های مثلثی عظیم و دانه‌ای است و از طرفی جلای شیشه‌ای دارد. وزن مخصوص یاقوت کبود تقریباً چهار است و از نظر وضوح، شفاف و در برخی سنگ‌ها دارای یک حالت ماتی طبیعی است. نقطه ذوب بالا و عدم حل شوندگی در اسید، ازجمله مواردی هستند که کارایی و محبوبیت این گوهر را افزایش داده‌اند. از معادن فعال و باارزش این گوهر می‌توان سریلانکا، کامبوج، تانزانیا، آنگولا، کنیا، هند، برمه، چین، زامبیا و استرالیا را نام برد.
خواص یاقوت کبود در درمان بیماری ها
در گذشته بنا بر باورها و اعتقاداتی که در بین مردم به وجود آمده بود، از یاقوت کبود به‌عنوان محافظی در برابر چشم بد استفاده می‌کردند. به‌طوری‌که یک مورخ قرون وسطی، در کتاب خود به به‌کارگیری این گوهر در تاج، لباس و عصای پادشاهان به‌منظور حفاظت در برابر چشم درباریان و صدمات فیزیکی؛ اشاره کرده است. امروزه دانشمندان معتقدند که سفایر باعث ایجاد تعادل بین چاکراهای پنجم و ششم در بدن می‌شود. از لحاظ روانشناسی نیز برای ایجاد انگیزه و متمرکز کردن ذهن افراد کارایی دارد.
سفایر برای خونریزی‌های داخلی و خارجی، بیماری‌های قلب و عروق، سرگیجه و افسردگی، غده تیروئید، آکنه و جوش صورت و حتی شوره سر نیز مناسب است. از دیگر خواص آن می‌توان به بهبود عملکرد مغز و اعصاب، سیستم بویایی و بینایی، دستگاه گوارش، سیستم گردش خون و عضله و استخوان‌ها اشاره کرد. خاصیت انرژی بخشی یاقوت کبود به دلیل ارتعاشات کوانتومی است که در بین اوربیتال‌های آزادش در حالت فوتون، منتشر می‌کند.
برخی افراد برای درمان لکنت زبان در کودکان از گردنبند این گوهر استفاده می‌کنند و یا با قرار دادن آن بر روی سینه کسی که تب دارد سعی می‌کنند تا حرارت بدن را کم کنند.
کاربرد یاقوت کبود در صنایع مختلف چیست؟
کاربرد اصلی این گوهر در جواهرسازی و برای ساخت انگشتر، دستبند، گردنبند و گوشواره است. علاوه بر این به دلیل درجه سختی بالایی که یاقوت کبود از آن برخوردار است، در برخی از صنایع نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌عنوان مثال در:
- LED های آبی
- مدارهای مجتمع
- یاتاقان اجزای ساعت مچی
- پنجره‌های مقاوم و دوجداره
- استایلوس دستگاه‌های اندازه‌گیری دقیق CMM
- در صنعت الکترونیک به‌عنوان ویفرهای الکترونیکی نازک
آشنایی با نمونه های معروف یاقوت کبود در جهان
در سال 1966 نمونه سفایر که دارای پدیده استار بود در منطقه برمه کشور میانمار پیدا شد. این سنگ 63000 قیراطی به‌عنوان بزرگ‌ترین یاقوت کبود استار، وزنی حدود 12.6 کیلوگرم داشت. در آن زمان اعضای شرکت MGE پس اطمینان از اینکه تمام نمونه (حتی قسمت‌های داخلی‌اش) از یاقوت است، آن را خریداری کردند.
پس از آن، در سال 1995 گوهر آبی دیگری یافت شد و به اصطلاح رکورد بزرگ‌ترین سفایر را از آن خود کرد. سنگی که در ماداگاسکار پیدا شده بود در ابتدا وزنی به مقدار 91000 قیراط داشت که پس از تراش به 61500 رسید. جالب است بدانید که نام این سنگ را یاقوت کبود هزاره یا Millenium Sapphire گذاشتند که از ارزش بسیار زیادی برخوردار است.
در سال 2016 نیز در شهری از منطقه جنوبی سریلانکا، نمونه‌ای سفایر استار با 1404.49 قیراط یافت شد که لقب بزرگ‌ترین یاقوت کبود استار را از نمونه میانماری گرفت. همچنین شهر سریلانکا دارنده بزرگ‌ترین گوهرهای آبی تراش‌خورده است که شامل کوراندوم 486.52 قیراطی که گوهر غول‌پیکر تراش‌خورده شناخته می‌شود، 478.68 قیراطی ملکه رومانی، 422.99 قیراطی لوگان و 392.52 قیراطی Belle of Asia می‌شود.
از دیگر یاقوت‌های آبی معروف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ستاره آسیا با وزن 330 قیراط
- یاقوت ستاره هند با وزن 536 قیراط
- ستاره نیمه شب یا نگین سیاه‌رنگ از سفایر با وزن 116 قیراط
- غول مشرق زمین با نام The Blue Giant of the Orient در منطقه راتناپور با 600 قیراط
- دو نگین مشهور در تاج پادشاه انگلیس با نام‌های ادوارد Edward Sapphire و استوارت Stuart Sapphire
چگونه یاقوت کبود اصل را تشخیص دهیم؟
با بررسی بعضی از ویژگی‌های ظاهری یاقوت کبود می‌توان تا حدود زیادی نوع اصل و طبیعی آن را از تقلبی‌اش تشخیص داد.
- میزان شفافیت و وضوح: به‌طورکلی هیچ یاقوت کبود بسیار شفافی که ظاهری شبیه به شیشه داشته باشد، در طبیعت موجود نیست مگر آنکه طی فرایند دیفیوژن این ویژگی به آن داده شده باشد. بنابراین اگر گوهر بسیار شفاف و بدون هیچ ناخالصی یا رگه‌ای را مشاهده کردید بهتر است از اینکه عمل دیفیوژن روی آن صورت گرفته یا نه اطمینان حاصل کنید. خوب است بدانید که این فرایند باعث کاهش ارزش مادی سنگ می‌شود.
- وجود حباب‌های گازی: یاقوت‌های طبیعی معمولاً فاقد هرگونه حباب یا گازهای ریز در ساختار خود هستند. این حباب‌ها و ریز گازها معمولاً بر اثر بازسازی که طی عمل پر کردن با شیشه انجام می‌شود، به وجود می‌آیند. البته توجه داشته باشید که ممکن است بر روی سنگ‌ها، ناخالصی‌های طبیعی وجود داشته باشد که نباید با حباب‌ها اشتباه گرفته شوند.
به‌طورکلی بهتر است قبل از خرید یاقوت کبود و یا جواهری که سفایر بر روی آن قرار دارد، با مشاهده گواهی یا شناسنامه‌ای که توسط آزمایشگاه گوهرشناسی ارائه می‌شود، از اصالت آن مطمئن شوید. در غیر این صورت شما می‌توانید از فروشنده بابت کیفیت و طبیعی بودن آن ضمانت بگیرید تا مشکلی به وجود نیاید.
نحوه مراقبت از یاقوت کبود
سفایر دارای ویژگی تغییر رنگ را بهتر است به‌وسیله پارچه و یا یک قلم موی نرم به همراه آب و صابون پاک و تمیز کنید. توجه داشته باشید که کف‌های ایجاد شده بر روی سنگ را به‌طور کامل از بین ببرید. ازآنجاکه ممکن است رنگ یاقوت کبود تحت حرارت خیلی بالا تغییر کند، بهتر است آن را در معرض دماهای شدید قرارش ندهید. از به‌کارگیری مواد شیمیایی و پاک‌کننده‌های خیلی قوی که دارای موادی مانند اسید هیدروفلوئوریک هستند خودداری کنید؛ چراکه این مواد، شفافیت کریستال‌ها را کم می‌کنند و باعث کدر و مات شدن آن‌ها می‌شوند.
آزمایشگاه گوهرشناسی زرگر
قیمت یاقوت کبود بر اساس محل استخراج، وزن، رنگ، درصد خلوص و پاکی، نوع برش و خصوصیات آن متغیر است. همچنین اطمینان از اصالت سنگ نیز در هنگام خرید از اهمیت بالایی برخوردار است. شما عزیزان می‌توانید با استفاده از خدماتی که آموزشگاه و آزمایشگاه گوهرشناسی زرگر در زمینه تشخیص و ارزیابی گوهر و تعیین عیار آن ارائه می‌دهد، خریدی مطمئن‌تر داشته باشید. همچنین این مرکز علاوه بر انجام آزمایش بر روی سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی، در حیطه بررسی فلزات گرانبها نیز فعالیت دارد.
