آموزش گوهرشناسی مقدماتی + اصطلاحات رایج و مرتبط با سنگ‌ها
در جهان آفرینش، وجود سنگ‌ها و کانی‌های گوناگون را می‌توان یکی از شگفتی‌های خداوند دانست. امروزه از انواع مختلف سنگ‌ها با توجه به خواص و ارزش آنها در صنایع مختلف، خصوصا جواهرسازی استفاده می‌کنند. به همین دلیل آموزش گوهرشناسی مقدماتی برای شناسایی، طبقه‌بندی و به‌کارگیری این سنگ‌های قیمتی، بسیار کاربردی است. این علم یکی از رشته‌های تخصصی در علم کانی‌شناسی به شمار می‌آید.
در آموزش گوهرشناسی مقدماتی ویژگی‌های فنی سنگ‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند. ازاین‌رو، شما آگاهی لازم نسبت به ابزارهای شناسایی، درجه‌بندی و ارزشیابی و همچنین انواع گوهر، تکنیک‌های تولید گوهر مصنوعی و خواص شیمیایی، فیزیکی و نوری آنها را کسب می‌کنید. می‌توان علم گوهرشناسی را به‌عنوان یکی از دستاوردهای تقریباً نوظهور بشر نام برد؛ چرا که در آغاز قرن بیستم مورد استفاده قرار گرفت.
سنگ گوهر چیست؟
یکی از ابتدایی‌ترین موضوعاتی که یک شخص در دوره گوهرشناسی به آن پی می‌برد، ماهیت گوهر است. درواقع گوهر یا Gemstone به سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی گفته می‌شود. استفاده از این نوع سنگ به دلیل جلوه و زیبایی منحصربه‌فردش، از زمان‌های بسیار قدیم رواج داشته و همچنان ادامه دارد. برخی بر این باورند که این بلورها از انرژی و خواص درمانی ویژه‌ای برخوردار هستند؛ در نتیجه این امر باعث محبوبیت روزافزون آنها در میان مردم شده است.
در ایران باستان از گوهرها به‌منظور نشان دادن جایگاه اجتماعی و یا اصالت خانوادگی افراد نیز استفاده می‌کردند. به همین دلیل بر روی آنها نقش و نگارهای خاصی حکاکی می‌شد و حتی برای تزئینات و آراستن پوشاک، ساخته گیره‌های سر و تهیه ظروف نیز به کار گرفته می‌شدند. امروزه نیز افراد برای نشان دادن موقعیت خود در جامعه، زیورآلاتی را تهیه می‌کنند که دارای گوهرهای قیمتی هستند. آموزش گوهرشناسی مقدماتی به اشخاص در شناسایی اصولی این سنگ‌های گران‌بها کمک می‌کند. به این دلیل که گوهرشناسان در صنعت جواهرسازی، نقش ویژه‌ای را ایفا می‌کنند.
از ویژگی‌هایی که این مواد معدنی باید از آنها برخوردار باشند می‌توان زیبایی، کمیابی، مقاومت در برابر نور و مواد شیمیایی، میزان سختی برای تحمل ضربه و همچنین دوام در مقابل خراشیدگی را نام برد. لازم است بدانید که گوهرها بر اساس واحد قیراط اندازه‌گیری می‌شوند. به‌طورکلی هرکدام از آنها می‌توانند با توجه به اصالت، خلوص، قدمت و درخشندگی، قیمتی متفاوت با گوهر هم‌تراز خود داشته باشند.
انواع سنگ گوهر
یکی از جذاب‌ترین موضوعاتی که در آموزش گوهرشناسی مقدماتی وجود دارد، شناخت تفاوت میان انواع گوهرها است. سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی درواقع همان کانی‌ها هستند؛ از طرفی مروارید، کهربا، صدف و برخی مرجان‌ها گوهرهای ارگانیکی هستند که اصطلاحاً به آنها نیز سنگ گفته می‌شود. سنگ‌های قیمتی شامل الماس، زمرد، یاقوت قرمز و یا کبود و تعدادی دیگر می‌باشند. همچنین عقیق، سیترین، آمیتیست و یشم را می‌توان جزو دسته سنگ‌های نیمه قیمتی نام برد.
یکی از سؤالاتی که برای اکثر دانش‌پژوهان در ابتدای دوره گوهرشناسی پیش می‌آید، تفاوت میان جواهر و گوهر است. در اصطلاح گوهرشناسی، جواهر به قطعاتی گفته می‌شود که از فلزهای قیمتی ساخته‌شده و با انواع مختلف گوهرها تزئین شده‌اند.
روش ارزیابی گوهر چگونه است؟
در آموزش گوهرشناسی مقدماتی می‌توانید راه‌های متفاوتی که برای ارزیابی سنگ‌ها وجود دارد را یاد بگیرید. ازجمله آنها:
شناسایی عمومی گوهر: در این روش تنها فرایند حذف یا گزینش سنگ اتفاق میافتد. وجود ناخالصی شیمیایی، ترکیبات جایگزین و شکل ساختاری متفاوت یکی از تمایزات گوهرها با سنگ‌های دیگر است. در آموزش گوهرشناسی مقدماتی شما فراخواهید گرفت که چگونه با انجام آزمایش‌های بصری و البته غیر مخرب بر روی سنگ ها و همچنین با توجه به اصول اولیه‌ای که در رابطه با تشکیلشان وجود دارد، این سنگ‌های خاص را شناسایی کنید.
توجه به ضریب شکست: با توجه به اینکه هر گوهر دارای یک زاویه و نقطه حساس به نور است، می‌توان آزمونی برای اندازه‌گیری شکست یا انکسار نور در آن انجام داد. نتایج به‌دست‌آمده از این روش می‌تواند تعیین‌کننده ماهیت سنگ باشد. این آزمون توسط دستگاه‌هایی خاص صورت می‌گیرد.
بررسی از طریق وزن مخصوص: در آموزش گوهرشناسی مقدماتی گفته می‌شود که سنگ‌ها وابسته به ترکیبات شیمیایی و نوع ساختار کریستالی‌‌شان در تراکم نسبی یا وزن مخصوص با هم تفاوت دارند. گوهرشناسان، علم و اطلاعات تخصصی در رابطه با وزن گوهرها را می‌دانند؛ در نتیجه با اندازه‌گیری و مقایسه دو وزن مخصوص آنها در هوا و مایعات سنگین، قادر به تفکیک سنگ ها هستند.
استفاده از طیف‌نما: همان‌طور که می‌دانید نور پس از عبور از یک منشور و یا محیطی به محیط دیگر، دچار شکست یا خم می‌شود. در این حالت خم‌شدگی نور آبی از قرمز بیشتر است. از آنجایی که میزان انحراف نور در هر گوهر متفاوت است، می‌توان با به‌کارگیری طیف‌نما، از تجزیه جذب انتخابی نور در سنگ مطلع شد. با این روش عنصری که تعیین‌کننده رنگ گوهر است، مشخص می‌شود.
آشنایی با ابزارهای شناسایی گوهر در آموزش گوهرشناسی مقدماتی
در آموزش گوهرشناسی مقدماتی با ابزارهای مخصوص شناسایی و ارزیابی این ماده معدنی هم آشنا می‌شوید. به‌طور کلی پس از کشف کانی‌ها و شباهت ظاهری برخی از آنها بعد از ایجاد تراش، ارزیابی‌شان سخت می‌شود. ازاین‌رو با کمک این دستگاه و ابزارها می‌توان ویژگی خاص گوهر را شناسایی کرد. این تجهیزات شامل موارد زیر هستند.
ذره‌بین (Loupe): میزان درجه شفافیت و کیفیت تراش توسط ذره‌بین‌ها ارزیابی می‌شوند. ذره بین علاوه بر گوهرشناسان برای سکه شناسان و ساعت‌سازان نیز کاربرد دارد.
چلسی فیلتر (Chelsea Filter): سنگ‌هایی که به رنگ زرد، سبز و قرمز هستند توسط چلسی فیلتر شناسایی می‌شوند؛ چرا که این دستگاه تنها اجازه عبور طول‌موج‌های رنگ زرد-سبز و قرمز را از خود می‌دهد. چلسی فیلتر در شناسایی عناصر عامل رنگ در گوهرها نقش دارد.
دایکروسکوپ (Dichroscope): یکی از مهم‌ترین تجهیزات در دوره آموزش گوهرشناسی مقدماتی که با ان آشنا خواهید شد دایکروسکوپ است که با ان می‌توان شاهد پدیده چندرنگی در گوهرها بود.
رفرکتومتر (Refractometr): انکسار سنج‌ها به‌منظور نشان دادن ضریب شکست گوهر یا سنگ قیمتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دستگاه طی فرایند بازتاب داخلی عمل می‌کند.
اسپکتروسکوپ (Spectroscope): طیف‌سنج یا طیف‌نما نیز یکی دیگر از ابزارهای کاربردی در دوره گوهرشناسی است که در مطالعه برهم‌کنش میان نور و گوهر کمک می‌کند.
میکروسکوپ پلاریزان: یکی از انواع میکروسکوپ‌های نوری است که در آزمایشگاه‌های کانی‌شناسی، سنگ‌شناسی و حتی فسیل‌شناسی کاربرد زیادی دارد. این دستگاه برای آزمایش‌های جزئی نمونه سنگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پولاریسکوپ (Polariscope): یک دستگاه نوری برای تشخیص نوع گوهراست. این ابزار در کنار میکروسکوپ پلاریزان برای تفکیک سنگ‌های قیمتی مصنوعی از طبیعی استفاده می‌شود. همچنین برای جداسازی ناخالصی‌های جامد بر روی ماده نیز کاربرد دارد.
اصطلاحات گوهرشناسی
یادگیری اصطلاحات در آموزش گوهرشناسی مقدماتی یکی از اقداماتی است که باعث افزایش اطلاعات و آگاهی‌تان از کلمات تخصصی در این علم می‌شود.
سایش: سایش سنگ‌ها با یکدیگر، باعث ایجاد خراش و شیارهای کوچک و موازی بر روی آنها می‌شود.
جذب پرتو: زمانی اتفاق میافتد که پرتوهای الکترومغناطیسی توسط گوهر جذب می‌شود.
تاب‌کاری یا Annealing: به فرایندی گفته می‌شود که در آن ابتدا الماس گرم و سپس به‌سرعت سرد می‌گردد. این امر باعث کاهش شکنندگی در سنگ می‌شود.
باگت: به سبک تراش مستطیل شکل گفته می‌شود.
ناخالصی سطحی: ویژگی است مانند لکه‌دار شدنِ قسمت بیرونی سنگ که بر روی بازتاب نوری آن تأثیر زیادی می‌گذارد.
تراش برلیان: یکی از متداول‌ترین سبک‌های تراش الماس است که به‌صورت سنتی و هشت‌ضلعی با وجه‌های مثلثی انجام می‌شود.
کبودی: به یک نقص نقطه‌ای بر روی سطح سنگ گفته می‌شود که شباهت به کبودی روی بدن انسان دارد.
همچنین تاج، بازتاب، شفافیت، شکستگی، تراش، تضاد نوری و پدیده تغییر رنگ، نمونه‌های دیگری از این اصطلاحات و کلمات تخصصی در آموزش گوهرشناسی مقدماتی می‌باشند.
آموزشگاه گوهرشناسی زرگر
بهتر است آموزش گوهرشناسی مقدماتی و پیشرفته در مراکزی انجام بگیرد که تمامی امکانات و خدمات به‌صورت اصولی و صفر تا صد به دوستداران این علم ارائه می‌شود. در آموزشگاه گوهرشناسی زرگر می‌توانید تحت نظر استادان باتجربه و متخصص و همچنین در محیط کارگاهی مجهز، به یادگیری علم گوهرشناسی بپردازید. یکی از خصوصیاتی که این مجموعه را منحصربه‌فرد کرده است، حرفه‌ای بودنشان در کلیه شاخه‌های صنعت طلا و جواهر است.
آموزشگاه و آزمایشگاه گوهرشناسی زرگر یک انتخاب مطمئن به جهت یادگیری و کسب دانش در رابطه با گوهرها هست.
