آموزش دوره عملی آزمایشگاه الماس + روش‌های تشخیص الماس طبیعی و مصنوعی
الماس یکی از باارزش‌ترین گوهرهایی است که بشر توانسته به آن دست پیدا کند و به ثروت‌های افسانه‌ای برسد. فرآیند تولید این سنگ قیمتی در طبیعت به‌گونه‌ای است که ارزش آن را بالا می‌برد؛ به‌طوری‌که تهیه الماس یا زیورآلاتی که مزین به الماس باشند، هزینه قابل توجهی دارند. ازاین‌رو جایگزین‌های متعددی تحت عناوین مختلفی مانند جعلی، مصنوعی و یا آزمایشگاهی برای الماس به وجود آمده است. آزمایشگاه الماس محلی است که طبیعت این سنگ‌ها موردبررسی قرار می‌گیرند و بر اساس طبیعی یا مصنوعی بودن قیمت‌گذاری می‌شوند.
البته در این آزمایشگاه‌ها تولید الماس نیز انجام می‌شود. جالب است بدانید که الماس‌های شبیه‌سازی‌شده نیز دارای عیار مختلفی هستند که بر پایه آن تعیین قیمت می‌شوند. امروزه این نوع سنگ‌ها نیز جایگاه خود را پیدا کرده‌اند و به‌طور گسترده به کار گرفته می‌شوند. در دوره عملی آزمایشگاه الماس شما هنرجویان عزیز می‌توانید کاربردی‌ترین مطالب لازم برای این حرفه را با جزئیات فرا بگرید.
انواع الماس‌های شبیه‌سازی‌شده
بخش مهمی از دوره آزمایشگاه الماس به شناخت انواع این گوهر اختصاص دارد که در سه دسته مختلف قرار می‌گیرند. قبل از پرداختن به این دسته‌بندی‌ها بهتر است بگوییم که سنگ‌هایی مانند زیرکونیا مکعب، یاقوت کبود سفید، مونرانایت، زیرکون و گارنت مصنوعی از شبیه‌ترین کانی‌ها به الماس هستند.
دسته اول: گوهرهای طبیعی
در گروه سنگ‌های طبیعی، گوهرهای بسیار جذابی قرار می‌گیرند که به‌ندرت در طبیعی یافت می‌شوند. این سنگ‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- یاقوت (Ruby) مصنوعی بیرنگ تا رنگی
- لعل (Spinel) بیرنگ یا رنگی (زرد و یا صورتی)
- زیرکن طبیعی (Zircon)
- توپاز (Topaz)
- بریل (Beryl)
- دانبوریت (Danburite)
- مویزانایت (Moissantie)
این سنگ‌ها دارای ارزش بسیار بالایی هستند و شرکت‌های معتبری مانند رولکس و سیتیزن که در زمینه‌ی زیورآلات، اکسسوری و ساعت‌های مچی فعالیت دارند، از آن‌ها در محصولات فوق لاکچری خود استفاده می‌کنند.
دسته دوم: گوهرهای مصنوعی
سنگ‌های که در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند را می‌توان یاقوت مصنوعی بیرنگ یا رنگی، لعل مصنوعی بیرنگ یا رنگی، روتایل (Rutile) مصنوعی و مویزانایت در نظر گرفت که شباهت بسیار زیادی به الماس طبیعی دارند، به‌طوری‌که تشخیص آن‌ها تنها در آزمایشگاه الماس و با ابزارهای تخصصی امکان‌پذیر است. البته افراد متخصص و باتجربه با شناخت وجه تمایز این سنگ‌ها که در دوره عملی آزمایشگاه الماس به آن پرداخته می‌شود می‌توانند، راحت‌تر گونه‌های طبیعی و غیر اصل را از هم تشخیص دهند.
دسته سوم: گوهرهای دست‌ساز
گوهرهای دست‌ساز نیز نوعی دیگری از سنگ‌های الماس مصنوعی به شمار می‌روند که از مهمترین آن‌ها می‌توان به سیزی (CZ) کیوبیک زیرکونیای مصنوعی، جیجیجی (GGG)، یگ (YAG)، فبیلایت (Fabulite) و شیشه دست‌ساز (Man Made Glass) اشاره کرد.
در دوره آزمایشگاه الماس به‌طور کامل به تفاوت بین این سه دسته پرداخته خواهد شد اما در اینجا باید ذکر شود که الماس آزمایشگاهی کاملاً شبیه الماس طبیعی است و تنها تفاوت آن‌ها شرایط تشکیلشان است. نوع پروش یافته الماس، تحت شرایط خاصی در آزمایشگاه تولید می‌گردد اما نوعی طبیعی آن در زمین تشکیل می‌شود. همچنین الماس‌های مصنوعی جایگزینی برای انواع طبیعی آن هستند.
مراحل شکل‌گیری یک الماس آزمایشگاهی چگونه است؟
همان‌طور که گفتیم آزمایشگاه الماس فضایی برای مهیا کردن شرایط پروش یک الماس دست‌ساز است. حتماً می‌دانید که الماس طبیعی ساختاری حاوی شبکه‌های کربنی دارد که در اثر فشار و دمای بسیار زیاد تبدیل به آن گوهر گران‌بها می‌شود. با علم به این موضوع، متخصصان با شبیه‌سازی این شرایط (فشار و دمای بالا) نسبت به تولید الماس اقدام می‌کنند.
در ابتدا ماده اولیه الماس در شکل یک دانه انتخاب می‌شود و تحت شرایط خاص قرار می‌گیرد. بعد از گذشت چند هفته، الماسی با ساختار راف یا بی‌شکل متبلور می‌شود که با انجام فرآیندهای برش و صیقل‌کاری، نتیجه نهایی، یک الماس با خواص طبیعی خواهد بود. البته گفتنی است که در برخی از موارد تفاوت‌هایی با الماس طبیعی وجود دارد اما با توجه به قیمت و مدت‌زمان تولید، امکان چشم‌پوشی از آن‌ها هست.
روش‌های تشخیص الماس آزمایشگاهی و طبیعی
در دوره عملی آزمایشگاه الماس مهمترین موضوعی که به آن پرداخته می‌شود، تشخیص الماس آزمایشگاهی از نوع طبیعی آن است. به‌عنوان یک گوهرشناس حرفه‌ای، این مبحث به‌عنوان مهمترین مهارت این حرفه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
آنچه در آزمایشگاه الماس برای تشخیص طبیعی یا دست‌ساز بودن گوهر ارزیابی می‌شود، شرایط فیزیکی و ظاهری آن است. به‌عنوان‌مثال الماس طبیعی در مقایسه با نوع آزمایشگاهی سختی بالاتری دارد و امکان ایجاد خط و خش بر روی آن کمتر است. همچنین Zircon که در طبیعت به‌سختی یافت می‌شود نسبت به نوع مصنوعی خود شفافیت بیشتری دارد. درواقع نوع آزمایشگاهی این سنگ دارای هاله‌ای از رنگ زرد است.
از طرفی الماس‌های طبیعی از نظر انتقال حرارت یک نیمه‌هادی محسوب می‌شوند و در برابر گرما از خود واکنش نشان می‌دهند، این در حالی است که مدل‌های آزمایشگاهی اغلب چنین خصوصیتی ندارند. همچنین نوع دست‌ساز قدرت جذب نور بیشتری دارند که این مورد یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای تشخیص تفاوت این دو نوع گوهر است.
درنهایت هم قیمت می‌تواند بهترین عامل برای تشخیص ماهیت یک الماس باشد. الماس‌های پروش یافته اغلب قیمتی در حد یک‌سوم نوع طبیعی دارند.
به‌طورکلی درک ویژگی‌های ذاتی انواع الماس‌های طبیعی، آزمایشگاه و مصنوعی عمومی‌ترین راه برای تعیین عیار آن‌هاست؛ هرچند داشتن تجربه در این زمینه بسیار کارساز خواهد بود.
مزیت‌های الماس پروش یافته در آزمایشگاه
ارزش اقتصادی الماس مهمترین دلیل برای استفاده از این گوهر کم یاب و باارزش است اما ممکن است این سؤال در ذهنتان ایجاد شده باشد که دلیل تولید الماس آزمایشگاهی چه می‌تواند باشد؟
اولین علت را می‌توان به شرایط شکل‌گیری الماس طبیعی نسبت داد؛ چراکه برای تولید آن در زمین به میلیون‌ها سال زمان نیاز است اما در آزمایشگاه الماس این شرایط با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته و به‌روز شبیه‌سازی می‌شوند و ماده نهایی بیشترین شباهت را به نوع طبیعی آن دارد.
مورد دیگر کاهش هزینه‌ها بخصوص برای مصرف‌کننده‌هاست. قیمت الماس طبیعی با توجه به کم یاب بودن آن بسیار بالاست به‌طوری‌که افراد کمی می‌توانند نسبت به تهیه آن اقدام کنند اما ساخت الماس مصنوعی این مشکل را تا حدود زیادی حل کرده است و یک جایگزین مقرون‌به‌صرفه با همان خواص و زیبایی عرضه می‌کند.
سومین مزیت، تنوع الماس‌های پروش یافته است. شرایط آزمایشگاهی این فرصت را ایجاد می‌کند تا با تغییر پارامترهای دما و فشار، بلورهای متفاوتی پرورش یابند. این خود می‌تواند دست تولیدکنندگان را برای جلب نظر خریداران باز بگذارد.
درنهایت پروسه فرآوری الماس در آزمایشگاه به‌مراتب کوتاه‌تر ازآنچه در طبیعت اتفاق می‌افتد است. پروش این گوهر در آزمایشگاه، می‌تواند به حفظ محیط‌زیست کمک شایانی بکند، چراکه دیگر نیازی به عملیات مربوط به استخراج، که آلودگی‌های زیادی را به بار می‌آورند، نیست.
معرفی بهترین آزمایشگاه الماس
حال که با فعالیت‌های یک آزمایشگاه الماس آشنا شدیم، بهتر است به بررسی چند نکته مهم جهت انتخاب یک مرکز قابل اعتماد بپردازیم. فارغ از اینکه برای چه منظوری قصد مراجعه به آزمایشگاه را دارید، باید با تحقیقات لازم از کیفیت فعالیت‌ها و خدمات آن‌ها مطلع شوید و به گستردگی خدماتشان نیز توجه لازم را بنمایید.
تجربه و تخصص، لازمه یک آزمایشگاه موفق است اما تشخیص این‌ها جز با بررسی شهرت آن مرکز میسر نخواهد بود. دراین‌بین، آزمایشگاه الماس زرگر یکی از بهترین مراکزی است که برای همکاری می‌توانید انتخاب کنید. این مجموعه با رعایت استانداردهای جهانی که به همت مؤسسات معتبری مانند GIA و IGI تهیه شده‌اند، نسبت به تولید و بررسی الماس‌های پروش یافته اقدام می‌کند.
علاوه بر این، مجموعه زرگر با برگزاری دوره عملی آزمایشگاه الماس گامی بلندی در جهت افزایش سطح آگاهی مشتریان و هنرجویان خود برداشته است. این دوره شامل مباحث مقدماتی و پیشرفته‌ای است که فرد را برای حضور موفق در بازار کار تربیت می‌کند.
